Reizende Reporters: Thilini Scherpenzeel (verslaggever) & Jan Swienink (fotograaf).
Een breed programma
Hoewel het Festival erg vroeg startte, wilde ik de eerste lezingen niet missen en velen met mij dachten er kennelijk ook zo over. Bij aankomst stonden er lange rijen, die er zo maar eens voor gezorgd kunnen hebben dat bezoekers hun eerste lezing misten. Tijdens dit Festival, dat voor de tweede keer georganiseerd wordt, staan er lezingen, debatten, interviews, theatervoorstellingen en signeersessies op de planning. Uiteraard was er ruimte voor de Eerste Wereldoorlog, Napoleon en Nederlandse geschiedenis, maar er werd dit jaar ook aandacht besteed aan bijvoorbeeld Josephine, eerste echtgenote van Napoleon, juist die andere kant van het verhaal, die mij erg interesseert.
Vrouwen in de spotlight
De eerste lezing op mijn persoonlijke programma was de Proeverij: wat aten de Romeinen van Manon Henzen, maar daarvoor wilde ik toch ook graag een kijkje nemen bij Kate Williams die vertelde over Joséphine. Williams heeft een prettige manier van vertellen. Ze is bijzonder geestig en door het gedetailleerd schetsen van beelden zorgt zij ervoor dat de verhalen die ze vertelt, gaan leven. Mijns inziens is het erg jammer dat niet meer bezoekers van Kate Williams hebben kunnen genieten, ze verdiende zeker een volle zaal. Wat mij betreft volgend jaar weer een historicus die de vrouwen uit de geschiedenis in de schijnwerpers zet! Festivals kenmerken zich door keuzes maken tussen favorieten en de keuze was hier zeer lastig. Ik had graag willen blijven voor de lezing over Joséphine maar die eeuwige Oudheid heeft toch mijn voorkeur, dus ging ik naar de Proeverij.
Foto Jan Swienink
Wat aten de Romeinen?
Tijdens deze lezing over eetgewoontes in de Oudheid werd er niet alleen verteld wat de elite toentertijd nuttigde, maar ook wat het gewone volk at. Waar vandaag de dag eerder de welvarende mensen buiten de deur eten, was het juist de elite die in de Oudheid thuis at. Gelukkig maar, want vomeren (over je nek gaan om ruimte te maken in je buik voor nóg meer eten) in een restaurant lijkt me ongepast. Manon Henzen vertelde de bezoekers dat het gewone volk onder andere peulvruchten en granen, groente en fruit at. Maar ook olijven, paddenstoelen, vogels, kaas en kruiden stonden op het menu. Dit waren overigens veelal lokale producten.
Foto Jan Swienink
De Romeinse elite at ook veel peulvruchten, granen, groente en fruit, maar ook de luxere producten zoals artisjokken, asperges en dadels stonden op hun menu. Er werd destijds tevens genoten van verse vis, voedsel dat zeker niet voor iedereen was weggelegd. In tegenstelling tot het eten van de gewone burgers, kwam het eten van de elite niet altijd uit de nabije omgeving. Om ons helemaal onder te dompelen in het oude Rome werden er hapjes uitgedeeld die gebaseerd waren op recepten uit de Oudheid.
Foto Jan Swienink
Het begin van Populisme
Van eetgewoontes uit de Oudheid ging ik naar een debat over het begin van Populisme. Annemarie Jorritsma, Hans Hillen en Alexander Rinnooy Kan debatteerden onder leiding van Gijs Korevaar over het begin en de opkomst van het populisme in de Nederlandse politiek. Zij stelden onder andere dat een goede populist nooit praat in oplossingen en hoe fact free politics steeds meer de kop opsteekt. Het rondspuien van feitelijke onzin wordt zelfs in belangrijke debatten in de VS niet geschuwd en men komt ermee weg. Concluderend: De gevoeligheid voor feiten en het belang daarvan is teruggelopen.
Foto Jan Swienink
Fidan Ekiz
Ook Fidan Ekiz uitte haar zorgen over de samenleving, maar op een ander gebied. Op het Geschiedenis Festival riep zij de bezoekers op om hun stem te laten horen. Ze vertelde over mensen die niet meer naar elkaar luisteren en dat ze niet gelooft in een sprookjessamenleving. Waar ze wél in gelooft is dat we vandaag de dag een gemeenschappelijke vijand hebben en de samenleving verbondenheid nodig heeft. Mede door het essay Hoe lang nog zwijgen, dat zij schreef voor de Maand van de Geschiedenis en geïnspireerd op het thema grenzen, wil ze bewustwording losmaken. Gelukkig mag ik Fidan deze maand nog twee keer zien spreken, want het is niet alleen prettig om naar haar te luisteren vanwege haar heldere stem, maar haar woorden geven ook stof tot nadenken.
Foto Jan Swienink
Voor ieder wat wils
Aan het eind van de dag kan ik concluderen dat ik net als vorig jaar erg genoten heb van de sprekers en de boeiende lezingen en debatten die de revue gepasseerd zijn. Met name door de verschillende thema’s, door niet enkel de focus te leggen op de great (white) men in de geschiedenis, maar ook aandacht te geven aan het gewone volk en vrouwelijke figuren, vind ik dat dit Festival voor ieder wat moois biedt.
Bekijk alle foto's op Flickr.
Bekijk alle activiteiten van het Historisch Nieuwsblad in oktober.
