Reizende Reporters: Paul de Jong (verslag) en Jan Swienink (fotografie)
Dudok Den Haag <foto: Jan Swienink>
Samen met een man of vijftig bezochten we het Politieke Café van ProDemos en het Montesquieu Instituut. Dit maandelijks terugkerende evenement behandelt een scala aan verschillende politieke onderwerpen, en vandaag stond de discussie over het Europese sociaal beleid centraal. Is het mogelijk om een sociaal beleid voor alle Europeanen te voeren?
De avond werd vakkundig aan elkaar gepraat door journalist Joost de Vries en gespreksleider Marcel Bamberg. We begonnen de avond met een quizje, met vragen die niet te doen waren. Welk beginsel is leidend bij het huidige Europese sociale beleid? Het Subsidiariteitsbeginsel, of juist het Specialiteitsbeginsel? Dat was vraag 1. Ga er maar aan staan. En weet u voor welke EU-landen de pijler van sociale rechten bedoeld is? Alleen de Eurolanden blijkbaar. Uiteindelijk kwam het neer op de vraag of het EU-beleid sociaal of juist a-sociaal is. Ons pubquizbrein kon daar weinig mee, maar gelukkig waren er twee heren aanwezig die ons de nodige context konden verschaffen:
Prof. Dr. Frank Vandenbroucke, u weet wel, die van Cambridge, Oxford, Minister van Staat bij onze zuiderburen en tegenwoordig verbonden aan de universiteiten van Leuven, Antwerpen en Amsterdam. Tegenover hem Dr. Bastiaan van Apeldoorn, Eerste Kamerlid voor de SP en onderzoeksleider bij het Global Change Instituut van de VU. Twee absolute kanonnen binnen het werkveld dus. Tijd voor wat duiding!
<foto: Jan Swienink>
Wat is die pijler van sociale rechten nou eigenlijk? De Europese Commissie heeft een document gelanceerd met mooie principes, zoals kwaliteit van werk, arbeidscontracten, minimumlonen. Het gaat tevens over sociale dienstverlening. Een derde reeks van de rechten gaat over werkloosheidsuitkeringen. Zijn die maatregels niet te zacht? En welke waardes zijn niet in rechten te vangen? Moet Europa zich met alle details bezighouden? Volgens Vandenbroucke is wederkerigheid de basis:
‘Beste Polen, als je naar hier komt met reguliere arbeidscontracten, dan nemen we jullie volledig op in de sociale zekerheid, maar help ons wel paal en perk stellen aan het lage-lonen-probleem met arbeiders’.
Uiteindelijk draait alles om geld, zo ook in dit debat. De Euro was natuurlijk een heikel punt. Van Apeldoorn spreekt over een ‘dom Europees bezuinigingsbeleid’. Zo is er in Griekenland bijvoorbeeld een economische krimp van 25%. Het zelfmoordpercentage is daar met 35% gestegen. Tegelijkertijd is hier in Nederland voor 50 miljard bezuinigd en dat heeft ongeveer 365.000 banen gekost. Ook de armoede is toegenomen en leven er nu 400.000 kinderen onder de armoedegrens.
<Foto's: Jan Swienink>
Zo ging het nog even door, met uitstapjes naar hoe de Euro te ontvlechten, en of we de muntunie eventueel wel zouden kunnen behouden. Van Apeldoorn is voor min of meer directe eliminatie, Vandenbroucke vermoedt dat er op de huidige manier over 20 jaar geen Euro meer is.
Goed, wat heeft geschiedenis met politiek te maken? Sinds Balkenende opriep om terug te keren naar de VOC-mentaliteit ben ik mijn vertrouwen in het historisch perspectief van onze vaderlandse politici redelijk kwijtgeraakt. Het verdrag van Maastricht werd genoemd en we hoorden een anekdote over het leven in de tijd van de Belgische Franc. Verder weinig historisch perspectief, en vooral veel vooruitkijken.
<Foto: Jan Swienink>