Kruiden, kokkels en kippen
Slechts zelden komen wetenschappelijke ontdekkingen tot stand door een eenmalige geniale ingeving. Veel vaker gaat het om hard werk, gelukte en mislukte experimenten, dwaalsporen en toeval. In Kruiden, kokkels en kippen. Wetenschap als ontdekkingsreis geeft Louise O. Fresco twee schitterende voorbeelden. Georg Rumphius was een Duitse amateurbioloog in dienst van de VOC die ondanks de dood van zijn vrouw en dochter bij een aardbeving, blindheid, het verlies van zijn manuscripten bij een grote brand én het zinken van het schip met de exemplaren van zijn Kruidboek postuum toch wereldberoemd werd en later Linnaeus zou inspireren. De arts Christiaan Eijkman ontdekte twee eeuwen later bij toeval het bestaan van gebreksziektes en de rol van vitamines bij de gezondheid van kippen, waarvoor hij (en niet zijn naaste collega die de hypothese had geopperd) de Nobelprijs ontving.
Wetenschap is het verhaal van mensen getekend door doorzettingsvermogen en tegenslag, geduld en ongeduld, concurrentie, miskenning en erkenning – maar altijd weer vanuit het verlangen om de wereld te begrijpen. Via Rumphius en Eijkman brengt Louise Fresco een eerbetoon aan alle onderzoekers van vroeger en nu.
Louise O. Fresco (1952) is schrijver, wetenschapper en columnist voor NRC. Haar recentste boeken zijn de roman De plantenjager uit Leningrad en Ons voedsel.
Eureka!
In 2023 is het jaarthema van de Maand van de Geschiedenis Eureka!. Innovatie is van alle tijden. Daarom brengen we deze oktobermaand een ode aan de makers van de vooruitgang, de architecten van de wereld van morgen. Aan de alfa’s en de bèta’s, de boekenwurmen en de avonturiers. Da Vinci, Spinoza, Einstein: sommigen worden wereldberoemd. Velen blijven onbekend. Van cassette tot chipmachine en van Deltawerken tot microscoop. De wetenschap biedt oplossingen en hoop, maar ligt ook onder vuur. Lees meer over het jaarthema van de Maand van de Geschiedenis en bekijk de trailer.