Met ons project F-site willen wij hier verandering in brengen. F-site wordt een educatieplatform over vrouwen in de geschiedenis. Terwijl ik deze column schrijf is de noodzaak van zo’n platform opeens een politieke discussie geworden. Minister Ingrid van Engelshoven van OCW (D66) ziet het belang in van meer vrouwen in de canon van de Nederlandse geschiedenis. Maar coalitiepartner en CDA-leider Sybrand Buma is bang dat het dan ‘de verkeerde kant op gaat…’
De angst die Buma voelt voor zoiets vanzelfsprekends als de helft van de wereldbevolking een plek geven in de geschiedenismethodes, is voor ons niets nieuws. Wij zijn al een paar jaar bezig om ons project van de grond te krijgen. Niet zelden riep het vragen op bij potentiële samenwerkingspartners: ‘Kun je zelf vijf belangrijke vrouwen noemen?’ Of ‘Waarom geen platform over slavernij?’. Het Ministerie van OCW gaf twee jaar geleden nog aan dat het bij hen niet op de agenda stond (maar dat lijkt nu gelukkig te veranderen). Ook toen ik zelf geschiedenisdocent was, merkte ik dat meerdere collega’s vrouwen en vrouwenthema’s niet bespraken. Of ze kwamen niet verder dan de eerste en tweede feministische golf.
Tijdens mijn lerarenopleiding verzuchtte een docent ooit: ‘Vrouwengeschiedenis, ook zoiets vermoeiends…’
Wij verzetten ons hiertegen. Als vrouwen al voorkomen in de geschiedenismethodes, worden ze vaak als slachtoffer neergezet of zijn ze geen autonome personen maar de-vrouw/dochter-van. Al te vaak gaat het meer om hun reputatie dan om hun staat van dienst. Cleopatra ging een politiek-strategische relatie aan met de heersers van Rome, maar staat in de boeken nog halfnaakt voor Julius Caesar te kroelen. De meeste mondige of machtige vrouwen zijn de geschiedenis in gegaan als heks, hoer of heldin. Het wordt dus tijd om vrouwen zichtbaar te maken en stereotype beeldvorming tegen te gaan, om leerlingen zo een volledige geschiedenis te bieden.
Op F-site vinden docenten lesmateriaal over vrouwen in de geschiedenis, toegespitst op de tien tijdvakken uit het geschiedenisonderwijs. Op het platform zijn toegankelijke verhalen te vinden over allerlei soorten vrouwen, en dus ook die van een farao, een legeraanvoerder en een plantagehouder. Farao Hatsjepsoet was tweeëntwintig jaar aan de macht en onder haar bewind groeide Egypte weer uit tot een machtig rijk. Legeraanvoerder Aleid van Kleef won in de twaalfde eeuw een slag tegen de West-Friezen maar verloor de strijd om erfopvolging voor haar dochter. De zwarte plantagehouder en zakenvrouw Elisabeth Samson spande in de achttiende eeuw met succes een rechtszaak tegen de Nederlandse staat aan.
En dat zijn er nog maar drie. Tijdens de Maand van de Geschiedenis op 29 oktober lanceren wij in Rode Hoed in Amsterdam het platform, waarop dan de eerste vijftig verhalen en opdrachten te vinden zijn.
Wij willen er zo voor zorgen dat ook aan vrouwen wordt gedacht als het gaat om farao’s, legeraanvoerders en plantagehouders. En dat het vertekende beeld van vrouwen in de geschiedenis niet als vanzelfsprekendheid aan een nieuwe generatie wordt overgedragen.
Minister Ingrid van Engelshoven is van harte uitgenodigd voor de lancering op 29 oktober. En natuurlijk ook Sybrand Buma – kan hij kennis maken met de geschiedenis die hem blijkbaar is ontgaan.
