Dat dachten wij ook. Had je ons begin 2018 gezegd dat we eind van dat jaar een feministisch platform zouden runnen, dan hadden we je vierkant uitgelachen. We wisten heus wel dat er nog verbetering mogelijk was, maar de barricades op? Dat was toch niet meer nodig? We gingen ervan uit dat alle neuzen wel zo’n beetje dezelfde richting op wezen: iedereen is gelijkwaardig en kan doen waar ‘ie zelf zin in heeft. Uit die naïeve droom werden we woest wakker geschud door Jamie Li, een vlogger met duizenden volgers die haar lifestyle boek sexy, but tired. but sexy uitbracht in de zomer van 2018. We lazen het en vielen steil achterover. De buitenkant deed ons dan wel denken dat het een hip en tof boek van deze tijd betrof, maar de binnenkant schreeuwde: ‘JAREN 50!’. Een voorbeeld (over bevallen):
‘Zorg dat je nagels, haar en poes zijn ‘gedaan’. Tijdens de bevalling lig je er zo onflatteus, bloederig en exposed bij dat dat het minste is wat je kan doen. Voor jezelf, uiteraard. En misschien ook een beetje voor het team. Ik kreeg op de operatietafel bijvoorbeeld een compliment van de anesthesist tijdens de spoedkeizersnede. Ja, daar was tijd en ruimte voor. Over hoe knap hij mijn haren en roodgelakte nagels vond. Dat is toch lekker, hoor, op zo’n moment: een compliment van een vent. Stylish en verzorgd tot het bittere eind. #nevergiveup’
Ter vergelijking is hier een fragment over zwangerschap en bevallen uit Moeder worden, door W. de Kok, een boek dat daadwerkelijk uit de jaren vijftig komt en toentertijd op veel nachtkastjes lag als naslagwerk:
‘Is de buikwand eenmaal slap en uitgerekt, dan is er niets meer aan te doen en het staat erg lelijk. Bedenk, dat u zichzelf als taak hebt gesteld uw schoonheid gedurende de zwangerschap en na de bevalling te behouden.’
Verrassend veel overeenkomsten voor boeken die een aantal decennia en feministische golven uit elkaar liggen. En als je nou denkt: ach, maar wie léést dat?! VEEL MENSEN. Het boek stond wekenlang in de bestseller top 60 en het kreeg de ene na de andere herdruk. Ook in 2018 vertellen we blijkbaar nog aan vrouwen dat ze er vooral zijn voor de mooi én vindt een boek waarin we dat vertellen gretig aftrek.
Wij besloten een tegengeluid te schrijven en binnen een week lag ons pleidooi om te doen waar je zelf zin in hebt in de winkel, met daaruit volgend een tweewekelijkse podcast en een instagramaccount.
Nu, een jaar later, weten we dat Mary Wollstonecraft onze voorloper is (zij schreef in 1792 al een feministisch pamflet), leerden we wat intersectioneel feminisme betekent en gingen we in gesprek met allerlei mensen met verschillende perspectieven en achtergronden. Potdomme, wat hebben we veel geleerd en DE TANDJES, wat is er nog veel werk te doen.
Maar goed, dan sta je op zo’n feestje en zegt oom Henk: ‘Draaf je niet een beetje door met dat feminisme?’ En dan weet je alsnog niet wat je terug moet zeggen, ook al ben je er tot in elke vezel van doordrongen dat er van doordraven geen sprake is. Omdat het ons de strot uithing dat we steeds met onze mond vol tanden stonden, verzamelden we alle narigheid onder de noemer ‘Grabbelton der Ellende’. We doen even een graai, voor wie zelf nog niet op een rijtje heeft wat er ook nu nog aan genderongelijkwaardigheid bestaat in Nederland en voor wie net als wij stamelend op feestjes het feminisme staat te verdedigen:
Door te weinig aandacht voor man-vrouwverschillen in de gezondheidszorg worden hartaanvallen bij vrouwen niet goed herkend.[1] Vrouwen en mannen in Nederland verdienen nog steeds niet hetzelfde. Vrouwen verdienen gemiddeld 15% minder dan mannen.[2] 48,4% van de vrouwen in Nederland is niet financieel onafhankelijk tegenover 26,2% van de mannen.[3] Vrouwen besteden 1,5 keer zoveel tijd aan onbetaalde zorgtaken als mannen.[4] In de Tweede Kamer is maar 35% van de leden vrouw, in de gemeenteraad maar 28%.[5] Van alle experts in de media is slechts 12% vrouw.[6] 11,7% van de Nederlandse vrouwen is ooit verkracht tegenover 2,6% van de mannen.[7] 84% van de Rotterdamse vrouwen tussen 18-45 jaar is slachtoffer geweest van (seksuele) straatintimidatie. 90% van deze vrouwen heeft haar gedrag aangepast naar aanleiding van deze ervaring(en).[8] Auto’s zijn ontworpen op de lichaamsbouw van mannen. Daardoor lopen vrouwen meer risico dan mannen op interne bloedingen en beenletsel bij een auto-ongeluk. Ze hebben 47% meer kans op zwaar letsel en 17% meer kans om te overlijden.[9] In startups van vrouwen wordt gemiddeld de helft minder geïnvesteerd dan in startups van mannen, hoewel ze twee keer zo veel opbrengst genereren.[10] Tijdens hetero-sekspartijen komt 66% van de vrouwen tot een orgasme tegenover 95% van de mannen.[11] In geschiedenisboeken van het basis- en voortgezet onderwijs gaat het vooral over mannen.[12]
Blijkbaar maakt het dus nog steeds uit in Nederland of je een hij of een zij bent. En daarbij: 20% van de bevolking vindt dat er iets mis is met mensen die zich niet duidelijk man of vrouw voelen.[13] Voldoende reden dus om de barricades op te gaan. Al dan niet met een ondergekalkt lijf. Zolang niet iedereen kan doen waar ‘ie zelf zin in heeft, is feminisme nog nodig in Nederland.