Vrouwengeschiedenis ligt op straat. Eindelijk! Als ik vanuit mijn huis in Amsterdam Nieuw-West naar het centrum van de stad fiets, passeer ik de Corry Tendeloobrug en rijd vervolgens over de Aletta Jacobslaan richting het Vondelpark. Dat is een lekker stukje fietsen, met de wind in de rug van deze twee powervrouwen avant la lettre.
De brug die vernoemd is naar Tendeloo heeft lang geen naam gehad. Dat is geen toeval. Ook de bijdrage van vrouwen aan onze geschiedenis is lang onbenoemd gebleven en daarmee onzichtbaar geweest. In de jaren zeventig drong dat, aangejaagd door feministische activisten, tot de wetenschap door. Vrouwenstudies vulden de leemte.
Corry Tendeloo (1897-1956) kwam niet voor in mijn geschiedenisboeken op de middelbare school. En dat terwijl ze meer voor vrouwen heeft betekend dan menig premier uit die tijd – en over die premiers zijn zelfs de meest irrelevante details gedocumenteerd.
Afijn, gedane zaken nemen geen keer. Aan ons de opdracht om over de héle en alleen de héle geschiedenis te vertellen, steeds weer opnieuw. Corry Tendeloo zou zeggen: ‘Frappez, frappez toujours.’ Vrij vertaald betekent dat: geef niet op, blijf hardnekkig je punt maken. Het is ook de titel van de biografie van Corry Tendeloo die Anneke Linders in 2010 publiceerde.
Tendeloo deed het grondwerk voor de Wet gelijke behandeling
Tendeloo, lid van voorlopers van de Partij van de Arbeid – net als Suze Groeneweg en Aletta Jacobs – zette zich onvermoeibaar en letterlijk tot haar dood in voor de rechten van vrouwen. In 1955 wist Tendeloo alle vrouwelijke Kamerleden achter haar motie te krijgen tegen de wet die het ontslag van gehuwde vrouwen in overheidsdienst gebood. Tendeloo vond dat het maar eens afgelopen moest zijn met de bevoogding van vrouwen.
Haar overwinning, en daarmee de zege over alle mannen die vonden dat vrouwen aan het aanrecht hoorden, had een lange aanloop nodig. Het had haar tien jaar gekost. Tien jaar lang Frappez, frappez toujours. Tendeloo ijverde ook met succes voor de opheffing van de handelingsonbekwaamheid van getrouwde vrouwen. En voor gelijk loon voor vrouwen voor werk van gelijke waarde. Ze deed daarmee het grondwerk voor de Wet gelijke behandeling – een wet waar we nog elke dag ons voordeel mee doen.
Dus ja, dank aan Corry Tendeloo – elke keer als ik de brug passeer die haar naam heeft, bedank ik haar. En geef ik de Amsterdamse straatnamencommissie een complimentje. Weer een hoofdstuk van de geschiedenis van vrouwen ontsluierd. Maar help, één brug? Is dat alles? Corry Tendeloo verdient dat er een stad naar haar genoemd wordt. Een stad waar vrouwen willen wonen.
Deze column is verschenen in het Maand van de Geschiedenis-magazine 2019.
Lilianne Ploumen is Tweede Kamerlid voor de PvdA en oud-minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.