1. Mill
Op 10 mei begon de Duitse inval. De Duitsers wilden via Noord-Brabant en de Moerdijkbruggen de ‘Vesting Holland’ binnendringen. Het eerste obstakel was de Peel-Raamstelling. Bij het dorpje Mill lieten de Duitsers een pantsertrein vol troepen dwars door de stelling rijden. De verraste Nederlanders vochten terug en wisten de trein onklaar te maken, maar het kwaad was al geschied.
Te zien: kazematten langs het Defensiekanaal; reconstructie van de oude spoorlijn
2. Maastricht
Nederland was slechts een zijtoneel van de Duitse operaties. De hoofdmacht trok via België naar Parijs. Die moest eerst in Zuid-Limburg de Maas oversteken. Het Nederlandse garnizoen in Maastricht blies op tijd de bruggen op en verhinderde dat de Duitsers in rubberboten de rivier overstaken. Maar omdat zij op andere plaatsen wel ongeschonden over de Maas konden komen, moest de stad toch al snel worden opgegeven.
Te zien: Servaasbrug, Wilhelminabrug, Spoorbrug
3. Valkenburg (ZH)
Om koningin en regering in Den Haag gevangen te nemen, landden in de vroege ochtend van 10 mei Duitse parachutisten en troepenvliegtuigen op de vliegvelden Valkenburg, Ypenburg en Ockenburg. Toen bij Valkenburg het leger de tegenaanval inzette, verschansten 500 Duitse soldaten zich in het dorp. Nederlandse granaten legden het plaatsje vervolgens in puin.
Te zien: N.H. Kerk, waar veel Duitsers en dorpsbewoners schuilden; voormalig vliegveld Valkenburg, waar sinds 2010 de musical Soldaat van Oranje wordt gespeeld
4. Ypenburg
Duitse parachutisten veroverden vliegveld Ypenburg bij Den Haag. Maar Nederlandse eenheden beten van zich af. Zij onthaalden Duitse vliegtuigen met verse soldaten op een vernietigend vuur en wisten Ypenburg later op de dag te bevrijden. De aanval van de Luftwaffe op de Hofstad mislukte. De Duitsers verloren veel vliegtuigen en ruim 800 soldaten werden als krijgsgevangenen naar Engeland overgebracht.
Te zien: voormalig vertrek- en aankomstgebouw (1936); voormalige Nederlandse Luchtvaart School (1939) (beide worden gerestaureerd)
5. Grebbeberg
Drie dagen hadden Hitlers soldaten nodig om de zwaar versterkte stuwwal aan de Nederrijn bij Rhenen te veroveren. De nederlaag was grotendeels te wijten aan de chaotische Nederlandse bevelvoering. Doordat de Duitsers al via Noord-Brabant waren doorgestoten tot de Randstad was de Slag om de Grebbeberg, die 425 Nederlanders het leven kostte, eigenlijk een achterhoedegevecht.
Te zien: Militair Ereveld; reconstructies van loopgraven en kazematten
6. Kornwerderzand
Op de Afsluitdijk, dichtbij het Friese Kornwerderzand, was een modern bunkercomplex gebouwd. Hierop beten de Duitsers hun tanden stuk. Hun vliegtuigaanvallen werden door het Nederlandse luchtdoelgeschut afgeslagen, hun kanonnen werden uitgeschakeld door een marineschip, en hun verkenners werden van de dijk geschoten. Toen de soldaten in de bunkers later hoorden dat Nederland zich had overgegeven, was de kater groot.
Te zien: Kazemattenmuseum Kornwerderzand, gehuisvest in het oude bunkercomplex
7. Soesterberg
De Duitse troepen op de grond kregen volop steun van de Luftwaffe. De Nederlandse luchtmacht was te klein en bezat te weinig moderne vliegtuigen om dat te voorkomen. Toch lieten individuele piloten sterke staaltjes zien, en legden Duitse Messerschmitts het soms af tegen Nederlandse Fokkers. De voormalige vliegbasis Soesterberg uit 1910 is de bakermat van de militaire luchtvaart in Nederland.
Te zien: voormalig militair vliegveld, Luchtmachtmonument, Nationaal Militair Museum (najaar 2014 open voor publiek)
8. Rotterdam
Rotterdam werd al op 10 mei frontstad, toen parachutisten landden op de zuidoever van de Nieuwe Maas. Na twee dagen bereikten Duitse pantsereenheden de stad. Op de noordoever verdedigde het Nederlandse leger zich fel. Om een beslissing te forceren lieten op 14 mei Duitse Heinkel-vliegtuigen 1308 bommen vallen. Er vielen ruim 800 burgerdoden. Doordat het nog dagen brandde, ging het oude stadscentrum verloren.
Te zien: de brandgrens, gemarkeerd met rode stoeplampen; oude en nieuwe bebouwing; Zadkine’s kunstwerk Stad zonder hart
9. Rijsoord
Na het bombardement op Rotterdam verzocht de Duitse generaal Von Küchler de Nederlandse opperbevelhebber H.G. Winkelman naar zijn commandopost in Rijsoord te komen om de capitulatievoorwaarden te bespreken. Winkelman besefte dat doorvechten zinloos was en te gevaarlijk voor de burgerbevolking. Op 15 mei om 10.15 uur ondertekende hij in de School met den Bijbel van Rijsoord de overgave.
Te zien: Capitulatiemuseum in de voormalige school; standbeeld H.G. Winkelman
10. Middelburg
De capitulatie gold nog niet voor Zeeland. Hier probeerden Franse en Nederlandse eenheden de Wehrmacht nog tegen te houden. Maar ze waren gedemoraliseerd en konden weinig doen tegen de luchtaanvallen van de Luftwaffe. Op 17 mei bombardeerden de Duitsers Middelburg, waarvan de binnenstad in vlammen opging. Twee dagen later was de allerlaatste Nederlandse weerstand gebroken.
Te zien: abdij en stadhuis, beide na de oorlog hersteld; Frans militair kerkhof in Kapelle