De eindjes aan elkaar knopen

Locatie

Oude Schans 47-63, 3752 AH Bunschoten-Spakenburg
website, facebook

Op de kaart

De afsluiting van de Zuiderzee in 1932 zorgde ervoor dat de vissersbevolking van Spakenburg op zoek moest naar nieuwe manieren van bestaan. Eén van de nieuwe vormen van werkgelegenheid was werk in de fabriek. Een vrij bestaan werd ingewisseld voor eentonige dagen in de productie, maar bracht wel brood op de plank. De voormalig vissers konden zo de eindjes aan elkaar knopen.

Spakenburg staat bekend om visserij en klederdracht. Tot op de dag van vandaag zijn er in het dorp dames die dagelijks klederdracht dragen. Knopen komen in de vrouwendracht nauwelijks voor; de meeste onderdelen worden immers met spelden aan elkaar bevestigd. Bijzonder is dat juist in Bunschoten-Spakenburg vanaf 1929 tot 1979 een knopenfabriek was gevestigd. Deze Hollandsche Knoopenfabriek (HKF) maakte modieuze knopen en gaf werkgelegenheid aan voormalig vissers en hun kinderen.

Hoogtijdagen en ondergang van de fabriek

In de toptijd werkten er ca. 450 mensen en was maar liefst 75% van de knopen bestemd voor export. Daarnaast werd er veel thuis gewerkt; hele gezinnen naaiden knopen om hun schamel inkomen wat aan te vullen. Hoewel er eerst twijfel was over de geschiktheid van de bevolking voor arbeid in de fabriek, bleek het arbeidsethos hoog en presteerden de arbeiders goed. Dat kon echter niet voorkomen dat door veranderende mode de knopenmarkt in de jaren zeventig instortte. Een brand in 1979 maakte een einde aan de Hollandsche Knoopenfabriek in Spakenburg. Wel werd de productie bij de knopenfabriek van Nijkerk voortgezet. 

Tentoonstelling in Museum Spakenburg

In de tentoonstelling is veel beeldmateriaal te zien over de geschiedenis van de HKF, de productie en persoonlijke verhalen van werknemers.
Daarnaast zijn er voorbeelden te zien van knopen in de klederdracht van Bunschoten-Spakenburg: voor de dames met garen omwikkelde knoopjes aan de achterzijde van de jakken waarop de schorten worden vastgezet; voor de heren prachtige gouden keelknopen en zilveren knopen voor hemdsrokken en gezondheidsknopen en ducatons voor de broeken. 

Openingstijden

Maandag 13.30 uur – 17.00 uur
Dinsdag t/m zaterdag 10.00 uur – 17.00 uur
Zondag gesloten

Praktische informatie

Datum: 1 okt - 31 okt 2023
Locatie: Oude Schans 47-63, 3752 AH Bunschoten-Spakenburg
Kosten: Volwassenen € 7,50 per persoon, kinderen van 4 t/m 18 jaar € 3,75 per persoon, met Museumkaart gratis.
Meer info: www.museumspakenburg.nl
Contact: info@museumspakenburg.nl

De leukste geschiedenistips

De mooiste artikelen, winacties, uittips en meer over geschiedenis in je mailbox ontvangen?