1723: Kerkrade en 's-Hertogenrade op de kaart gezet

’Carte Figurative’ uit 1723 onthult bewoningsgeschiedenis van twee steden.

Locatie

Martin Buberplein 15, 6461 NC Kerkrade
website, facebook

Op de kaart

Voor de geschiedschrijving van (oostelijk) Zuid-Limburg vormt het Algemeen Rijks Archief in Brussel (ARAB) een rijke bron. Onlangs werd daar in het kader van historisch onderzoek van de streek een zogenaamde ’Carte figurative’ uit 1723 ontdekt van het gebied van de huidige gemeenten Kerkrade en het aangrenzende Herzogenrath (Duitsland). Hun geschiedenis is nauw met elkaar verbonden.

De 300 jaar oude kaart verbeeldt de bewoningsgeschiedenis van beide plaatsen. Uiterst gedetailleerd hebben destijds twee beëdigde landmeters de kaart vervaardigd om de leden van de Raad van Brabant te Brussel – het hoogste rechtscollege - de lokale situatie te schetsen. Aanleiding was een geschil tussen de abt van Kloosterrade (Rolduc) en het stadsbestuur van ’s-Hertogenrade over de afvoer van het hemelwater. Het lager gelegen ’s-Hertogenrade werd, als gevolg van een ingreep van de abt, overspoeld door regenwater en het stadsbestuur eiste een andere oplossing.

Genoemde figuratieve kaart, en de informatie die daaruit is voortgekomen, is het uitgangspunt en middelpunt van de tentoonstelling. Stichting Fontes Rodenses (bronnen van het Land van Rode) tekent voor de uitvoering. De expositie schetst een beeld van beide steden in de eerste helft van de 18de eeuw. De streek begon toen van een overwegend agrarische gemeenschap over te gaan in een industriële als gevolg van de opkomst van de mijnindustrie. Kerkrade werd de bakermat van de Nederlandse mijnbouw. Daarin speelde de abdij Kloosterrade (Rolduc) – hoe opmerkelijk ook – een belangrijke rol.  

Actueel is dat in Kerkrade e.o. sinds enkele jaren op diverse plekken zogenaamde sinkholes ontstaan, diepe putten die teruggaan op kleine schachtjes die door particulieren in de eerste helft van de 18de eeuw waren gedolven om kolen te winnen. Het Eureka-besef is geboren!

Goed om te weten

  • De tentoonstelling is gratis te bezoeken.
  • De tentoonstelling opent op 29 september en is tot en met 4 november te zien.

Openingstijden

De tentoonstelling is te bezoeken tijdens de reguliere openingstijden van de HuB.Bibliotheek Kerkrade:
Maandag 13.00-18.00 uur
Dinsdag en woensdag 10.00-18.00 uur
Donderdag en vrijdag 10.00-21.00 uur
Zaterdag 10.00-17.00 uur
Zondag gesloten

Praktische informatie

Datum: 2 okt - 31 okt 2023
Locatie: Martin Buberplein 15, 6461 NC Kerkrade
Kosten: Gratis
Meer info: www.bibliotheekkerkrade.nl/overons/nieuws/maand-van-de-geschiedenis---oktober-.html
Contact: Hanneke van Dongen, h.vandongen@bibliotheekkerkrade.nl

De leukste geschiedenistips

De mooiste artikelen, winacties, uittips en meer over geschiedenis in je mailbox ontvangen?