Artikel

Maand van de Geschiedenis 2024 met meer dan 500 activiteiten

Over propaganda, complottheorieën, fake news en vervalsingen

2 SEPTEMBER 2024
In oktober vindt de Maand van de Geschiedenis plaats, het grootste historische evenement van Nederland. Honderden musea, boekhandels, bibliotheken en erfgoedinstellingen organiseren meer dan 500 activiteiten die allemaal in het teken staan van het thema 'Echt nep'. Van optische illusies tot valse kunst en van nepnieuws uit de oudheid tot photoshoppen van historische foto's. De Maand biedt voor ieder wat wils: voor kinderen, ouders en grootouders, voor geschiedeniskenners en -ontkenners, voor inwoners van Amsterdam tot Zutphen en van Assen tot Zierikzee.

De hele agenda van de Maand staat nu online.

Echt nep

Hoe weet je nog wat echt is, in een wereld van nepnieuws, deepfakes, complottheorieën en manipulatie? Wie heeft de waarheid in pacht? Beeldvorming, framing, misleiding en waarheidsvinding zijn van alle tijden. Ook ons beeld van de geschiedenis zelf verandert continu, op de deining van de tijdgeest en gedreven door voortschrijdend inzicht. In een tijd waarin de waarheid ergens in het midden ligt, het verschil tussen mening en feit vertroebelt en ‘factchecker’ een beroep is, gaan we met het thema 'Echt nep' op zoek naar het schemergebied tussen feit en fictie.

De Maand van de Geschiedenis opent officieel op zondag 29 september met de live-uitzending van het VPRO-radioprogramma OVT vanuit het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem.

Een greep uit het programma: Duik enigszins oppervlakkig in de wereldgeschiedenis met De Speld en Grote Podcastlas in de Rode Hoed in Amsterdam of onderzoek met het RKD in Den Haag het werk van Jef Van der Veken, een schilderijenrestaurator en vervalser van Vlaamse Primitieven. Doe mee met de AI Bullshit Bingo in Zevenaar of ga zelf aan de slag door historische foto's te bewerken in Eibergen. Luister naar oude verhalen over heksen en kabouters tijdens het Sprookjesfestival in Oss of griezel mee in de donkere straten van Assen tijdens de Fright Guide tour.

Ook dit jaar vinden er in oktober weer lokale spin-offs plaats van de Maand, met de Week van de Koloniale Geschiedenis in Arnhem, de Nacht van de Utrechtse Geschiedenis, het Nijmeegs Geschiedenisfestival TOEN, de Bredase Maand van de Geschiedenis, de Dag van de Arnhemse Geschiedenis, het Festival van de Drentse Geschiedenis, de Maand van de Dordtse Geschiedenis, de Maand van de Geschiedenis Schiedam en voor het eerst dit jaar de Haagse Maand van de Geschiedenis.

In het laatste weekend van de Maand wordt traditioneel de Libris Geschiedenis Prijs uitgereikt tijdens de uitzending van OVT op 27 oktober live vanuit de OBA Oosterdok in Amsterdam.

Foto Hans Schnitzler: Wouter Keuris Fotografie

Hans Schnitzler schrijft het Maand van de Geschiedenis-essay

Naarmate we meer van onze menselijke vermogens gaan uitbesteden aan machines wordt de vraag naar ons mens-zijn steeds relevanter. Wat maakt, in tijden van kunstmatige intelligentie, digitalisering en robotisering, het menselijk bestaan tot een menswaardig bestaan? Die vraag stelt filosoof, schrijver en columnist Hans Schnitzler centraal in De mens, de machine en de therapeut.

Om te begrijpen wat we nu zijn, moeten we onderzoeken hoe we zo geworden zijn. Daartoe nodigt Schnitzler de lezer uit om, samen met hem, in technotherapie te gaan en te graven in ons verleden.

Het essay is in oktober verkrijgbaar bij de boekhandel voor €6,99. En Hans Schnitzler reist het land door om hierover te vertellen.

Neem voor interviewverzoeken en recensie-exemplaren contact op met Evert de Vries van Bot Uitgevers: evert@botuitgevers.nl

Voor docenten

Ook in het onderwijs is oktober de Maand van de Geschiedenis. Veel scholen doen al mee door actief het promotiemateriaal op hun school in te zetten. Samen met de Schrijverscentrale stimuleren we bezoeken van geschiedenisschrijvers in het voortgezet onderwijs.

Ook zijn er in oktober speciale activiteiten voor docenten en scholen te boeken. Zo bedacht cultuurZIEN een leuk project voor basisschoolleerlingen bij de vervalste Kroniek van Vloet uit Kampen en kun je bij het Regionaal Archief Zuid-Utrecht een online speurtocht doen op zoek naar fakes in het archief. Op de pagina 'voor docenten' is het volledige aanbod te zien.

Ontdek gisteren, begrijp vandaag

Vanuit het verleden kun je het heden beter begrijpen en zo ook een beter begrip vormen van jezelf, je eigen achtergrond of omgeving. Begrip leidt tot inzicht, nuancering en mogelijk een andere kijk op de wereld. Daarom is oktober de Maand van de Geschiedenis, het grootste geschiedenisevenement van Nederland. Onder het motto 'Ontdek gisteren, begrijp vandaag' brengen we geschiedenis onder de aandacht bij miljoenen Nederlanders, samen met vele partnerorganisaties en honderden culturele instellingen, boekhandels en bibliotheken.

Over de organisatie

Het Nederlands Openluchtmuseum organiseert in oktober 2024 voor de dertiende maal de Maand van de Geschiedenis, die haar eenentwintigste editie beleeft. Het Fonds voor Cultuurparticipatie en het Cultuurfonds zijn investeerders van de Maand van de Geschiedenis. Om het evenement tot een succes te maken werkt het Nederlands Openluchtmuseum samen met verschillende partnerorganisaties. De Libris Geschiedenis Prijs is onderdeel van de Maand van de Geschiedenis.

De Maand van de Geschiedenis is te vinden op Facebook en Instagram. Praat mee over de Maand met de hashtags #mvdg en #echtnep.