Door: Sam de Graaff
Foto's: Rachelle Stoffels
‘Kasteel Aerwinkel is eigenlijk te klein voor een echt kasteel’, vertelt Yvonne Hensgens lachend. Samen met haar dochter, Jip, en Petra de Haas, eigenaar en bewoonster, verzorgt ze vandaag de rondleiding. ‘Het kasteel ligt verstopt’, vervolgt ze. ‘De TomTom kan het soms niet eens vinden. Af en toe zie ik mensen in verwarring voorbijrijden.’ Yvonne – ook te horen op de Limburgse radiozender L1 – is verheugd over de belangstelling vandaag. Er komen meer mensen dan verwacht, maar dat is geen probleem: iedereen wordt hartelijk ontvangen.
De rondleiding begint in de kelder. Yvonne vertelt dat de gemeente Roerdalen 25 ‘geluksplekken’ kent: plekken waarvan de bevolking aangaf gelukkig te worden. Kasteel Aerwinkel is er één. Dat dit Pierre Cuypers’ eerste niet-religieuze ontwerp was, speelde daar zeker in mee. Hij geldt als icoon van de streek.
De groep verplaatst zich naar de eetkamer. Cuypers’ relatie met Aerwinkel was er geen van geluk, blijkt uit het verhaal van eigenaar Petra de Haas. Ze leest voor uit een tekst over zijn leven. De opdrachtgever van het pand, de bankier Geradts, stoorde zich aan de eigenzinnigheid van de architect. Op de begane grond ontbrak het toilet en enkel een smalle wenteltrap leidde naar de eerste verdieping. Na een boel heibel veranderde Cuypers – tot zijn eigen onvrede – het ontwerp.
Toen de vrouw van Geradts vier jaar later overleed na een val van diezelfde trap, voelde Cuypers geen verantwoordelijkheid: de trap was immers niet zijn plan geweest. Het ongeluk van de vrouw en Cuypers’ moeizame relatie met het kasteel leidden tot geruchten. Er zou een vloek op de plek rustten, ‘de vloek van de zonnegod’.
‘In 1992 kwam die het best tot uiting’, vervolgt De Haas. Een aardbeving vernielde grote delen van het pand. Een langdurige renovatie wachtte, die pas recent is afgerond.
Ondertussen is de groep aanbeland in de bibliotheek. De boekenkast is het laatst overgebleven meubelstuk dat Cuypers zelf ontwierp. De rest is door een eerdere bewoner in de tuin gezet en per opbod verkocht. Jip, de dochter van Yvonne, vertelt verkleed als dienstmeisje over eerdere bewoners. Eén was zowel burgemeester als homeopaat, zegt ze: ‘Zijn patiënten ontving hij in deze bibliotheek. Vrijwel iedereen in de buurt heeft nog wel een verhaal van een familielid dat hier kwam.’
De rondleiding eindigt in de serre, een later aangebouwde ruimte met prachtige glas-in-lood ramen. Ook dit is een echte Cuypers: ‘De neef van de oorspronkelijke bewoner vroeg een familielid van Pierre Cuypers de serre te ontwerpen’, vertelt De Haas. Zelf is ze dolgelukkig er te wonen, net als Yvonne zich gelukkig voelt als gids. Toch nog zoveel geluk in dit huis, misschien is de vloek eindelijk verbroken.
Kijk voor meer foto's van deze dag op onze Flickrpagina.
Vandaag reisden onze #ReizendeReporters af naar Limburg voor een kennismaking met de architectuur van #PierreCuypers! @kasteelaerwinke #MvdG pic.twitter.com/NBVP2eGsvU