Thema Aan het werk
Zuid-Afrika is het land bij uitstek waar ‘arbeid’ het sleutelwoord was en nog steeds is. ‘Aan het werk’ betekende in Zuid-Afrika eeuwenlang vooral gedwongen arbeid en slavenarbeid opgelegd door de witte kolonisator; eerst de Nederlanders (VOC) en vervolgens de Engelsen. Maar wit Zuid-Afrika benadrukte al die tijd graag het noeste protestantse arbeidsethos van de kolonisten, die vanaf 1652 zogenaamd ‘leeg land’ omvormden tot een bloeiende landbouwkolonie, in de negentiende eeuw aangevuld met een grote mijnbouwsector door de vondst van goud en diamanten. In dit scheve geschiedbeeld was geen plaats voor de oorspronkelijke bewoners van Zuidelijk Afrika, zoals de Khoisan, Xhosa en Zulu, noch voor de ‘arbeidsmigranten’ uit Afrika en Azië die onder dwang en doorgaans met veel geweld aan het werk werden gezet door de witte kolonisten. Hun stemmen werden zelden gehoord.
Anno 2021 plukt de Zuid-Afrikaanse bevolking nog steeds de wrange vruchten van honderden jaren kolonisatie, onderdrukking, bewust in stand gehouden ongelijkheid, en apartheid. Nog steeds is ‘arbeid’ in dit meest zuidelijke land van Afrika gekenmerkt door deze geschiedenis. In de Maand van de Geschiedenis 2021 besteedt het Zuid-Afrikahuis aandacht aan deze geschiedenis met een reeks evenementen rondom het thema ‘aan het werk’.
Het Zuid-Afrikahuis te Amsterdam haalt met zijn collecties (bibliotheek, archief, beeldbank) de gedeelde geschiedenissen, culturen en talen tussen Nederland en Zuidelijk Afrika voor het voetlicht, entameert gesprekken en debatten over de witte en zwarte bladzijden van dat gedeelde verleden, en organiseert culturele evenementen, zoals tentoonstellingen en filmvoorstellingen die alle mogelijk denkbare aspecten van Zuid-Afrika belichten.